Ulaşabildiğimiz en eski animasyon film, Alman asıllı kadın yönetmen Lotte (Charlotte) Reiniger’in 1926’de yönettiği Prens Ahmed’in Maceraları (Die Abenteuer des Prinzen Achmed) filmidir. Resmi kayıtlara göre İtalyan asıllı yönetmen Quirino Cristiani’nin bu filmden önce Arjantin’de iki uzun metraj animasyon film çektiği biliniyor. 1917 yapımı El Apostol ve 1918 yapımı Sin Dejar Rastros filmleri ilk çekilen animasyon filmler olmasına karşın günümüze kadar ulaşabilen kopyaları bulunmamaktadır. Quirino Cristiani’nin sonradan çektiği 1931 yılı yapımı Peludopolis isimli animasyon filminin de maalesef hiçbir kopyası günümüze ulaşamamıştır.

2 Haziran 1899’da dünyaya gelen Lotte Reiniger, 1919 ‘da Das Ornament des Verliebten Herzens isimli ilk kısa metraj animasyon filmini yapmıştır. Bu film büyük övgüler toplamış ve Reiniger’e uzun metraj animasyon film çekmesi için maddi destek bulabilmesinin yolunu açmıştır. Yapımı üç yıl süren ve 1926 yılında tamamlanan Prens Ahmed’in Maceraları seyirciler ve diğer animasyon sanatçıları tarafından büyük bir ilgiyle karşılan bir yapım olur. Prens Ahmed’in Maceraları, günümüz seyircisinin aşina olduğu animasyon tarzından farklı bir tarzda hazırlanmıştır. Siluet animasyon denilen bu yöntemde karakterler ve nesneler siyah siluetler şeklinde görülmektedir. Arka planlar ise sonradan boyanarak renklendirilmiştir. Ayrıca karakterler ve nesneler kartonlardan kesilerek oluşturulmuştur.

2. Dünya Savaşı nedeniyle Reiniger çok fazla film üretememiştir. Kocası ve kendisinin Nazi karşıtı olduklarının bilinmesi Almanya’da rahat bir yaşam sürmelerini engellemiştir. İngiltere ve Fransa’ya kaçma çabaları da uzun süre sonuçsuz kalmıştır. En sonunda İngiltere’ye gitmelerine izin verilmiştir. Prens Ahmed’in Maceraları filmi de bu savaştan nasibini almıştır ve kopyalarının tamamına yakını yok edilmiştir. İngiliz Film Enstitüsü’nde bulunan son kopya sayesinde film restore edilerek günümüze kadar ulaşabilmeyi başarmıştır.

Prens Ahmed’in Maceraları, 1001 Gece Masalları’nın serbest bir uyarlamasıdır. Afrikalı Büyücü, Kral Caliph’in doğum günü törenine kendi yaptığı sihirli uçan atı ile katılır. Caliph, atı kendisine hediye etmesini, karşılığında da sarayından istediği şeyi almasını söyler. Sözünde duracağına dair de peygamberin sakalı üzerine yemin eder. Büyücü, Caliph’in kızını almak isteyince ağabeyi, yani Prens Ahmed buna karşı çıkar. Büyücü, sihirli atının Prens Ahmed’i uzak diyarlara kaçırmasını sağlar. Prens Ahmed evinden uzaklarda evine geri dönebilmek için yaşam mücadelesi vermekteyken Peri Banu’yu görür ve ilk görüşte aşık olur.

Prens Ahmed’in Maceraları Alman animasyon sineması için henüz aşılamamış bir başyapıt olarak duruyor. Her animasyon sever, her sinemasever mutlaka izlemeli.

Not: Film, Youtube üzerinden izlenebilmektedir.

fatih kalkan

1983 yılında dünyaya geldi. 2014 yılında “Animasyon Sineması ve Hayvan Karakterleri”, 2017 yılında “İntihar Teorisi” (roman) ve 2020 yılında “Animasyon Sinemasının Yüz Yılı” isimli kitapları yayınlandı. Okumaya, izlemeye ve yazmaya devam ediyor.